Beschrijving
Signaleer met deze test een mogelijk ijzertekort
De ijzer bloedtest is een gecombineerde test waarbij o.a. gekeken wordt naar de hoeveelheid ijzer, ferritine, transferrine en hemoglobine in het bloed. Deze bloedtest laat, naast het ijzergehalte in het bloed, zien wat de reservevoorraad ijzer is en of de ijzerwaarde van invloed is op de capaciteit van het bloed om zuurstof te transporteren.
Wat is ijzer en waarvoor is het belangrijk?
Het mineraal ijzer is nodig om hemoglobine aan te maken. Hemoglobine is een bestanddeel van rode bloedcellen en zorgt ervoor dat zuurstof door het lichaam getransporteerd kan worden. De benodigde hoeveelheid ijzer moeten we binnenkrijgen via onze voeding. Als u te weinig ijzer binnenkrijgt kan er een tekort ontstaan.
IJzer en ferritine
In eerste instantie zal bij een ijzertekort de hoeveelheid ferritine worden gebruikt. Ferritine zorgt ervoor dat ijzer in het lichaam kan worden opgeslagen. De opgeslagen hoeveelheid ferritine fungeert als een voorraad voor het geval de hoeveelheid ijzer laag is. Als in het lichaam onvoldoende ijzer aanwezig is om hemoglobine te vormen wordt de voorraad ferritine gebruikt. Een bepaling van het ferritine gehalte laat zien of er voldoende ijzer op voorraad is om eventuele tekorten op te vangen. Als op termijn de voorraad ferritine ook te laag is, kan dit invloed hebben op de aanmaak van hemoglobine. Dit kan zorgen voor symptomen als vermoeidheid, een bleke huid, snel buiten adem zijn of duizeligheid.
IJzer en hemoglobine
Als er te weinig hemoglobine in het bloed zit spreken we van bloedarmoede (anemie). Dit maakt dat er minder bloed door het lichaam getransporteerd kan worden. Bloedarmoede kan ontstaan als er te weinig ijzer binnen komt via voeding, bijvoorbeeld vegetariërs hebben hierop een verhoogd risico. Een laag ijzergehalte en een beperkte reservevoorraad in de vorm van ferritine kunnen op termijn zorgen voor een laag hemoglobinegehalte. Door de menstruatie hebben vrouwen in de vruchtbare leeftijd een hogere kans hierop, net als mensen die last hebben van maag en darmen.
IJzer en transferrine
Het eiwit transferrine speelt een belangrijke rol bij het transporteren van ijzer via het bloed door het lichaam. De transferrineverzadiging zegt daarom iets over de hoeveelheid ijzer die het bloed kan vervoeren. De hoeveelheid ijzer ten opzichte van de hoeveelheid transferrine laat zien welk deel van de transportcapaciteit is verzadigd met ijzer. Bij een gebrek aan ijzer laat de verhouding vaak zien dat er een relatief klein deel van de transportcapaciteit gebruikt wordt. Wanneer er sprake is van ijzerstapeling, een aanwijzing voor hemochromatose, is de transferrine saturatie juist relatief hoog.
Een teveel aan ijzer in het lichaam
Het bloed kan ook te veel ijzer bevatten. Een verhoogde waarde wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door hemochromatose, oftewel ijzerstapelingsziekte. Dit is een erfelijke ziekte die ervoor zorgt dat mensen te veel ijzer opnemen uit voedingsmiddelen. Deze hoeveelheid ijzer stapelt zich op in de lever en kan op termijn zorgen voor klachten. Om na te gaan of er een aanwijzing is voor ijzerstapeling moet zowel het ferritinegehalte als de transferrineverzadiging uit dit bloedonderzoek worden beoordeeld. Aanwijzingen hiervoor kunnen een hoog ferritinegehalte of een verhoogde transferrineverzadiging zijn. Bij een eventuele aanwijzing is er altijd vervolgonderzoek nodig om vast te stellen of er daadwerkelijk sprake is van ijzerstapeling.
Waarom een ijzer test en wat kunt u ermee?
Als u klachten heeft die een aanwijzing vormen voor bloedarmoede, of u behoort tot één van de risicogroepen, geeft deze gecombineerde bloedtest het meest volledige beeld van uw status op dit moment. Door middel van een vingerprik kunt u eenvoudig thuis bloed afnemen, dit wordt vervolgens in het laboratorium onderzocht. Binnen zes werkdagen heeft u inzicht in uw ijzergehalte, de reservevoorraad ijzer en de invloed van het ijzergehalte op de capaciteit van het bloed om zuurstof te transporteren. Naast de uitslag ontvangt u persoonlijke aanbevelingen, bijvoorbeeld tips op het gebied van voeding, om uw ijzerniveau te optimaliseren.
